著者

古谷 大輔

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.17, pp.241-258, 2006

---

Maktfordelningen mellan de suverana staterna i det tidiga moderna Europa utvecklades under trettioariga kriget, dar Sverige vann militart och bleu en stormakt runt Ostersjon. Darfor brukar manga forskare rikta in sig pa den svenska armen i utsikt om alt visa hur den militara utvecklingen tvingade staten att exploatera sina resurser pa ett annat satt och att modernisera statsforvaltningen. Som skal till att Sverige kunde bli en stormakt efter Gustav II Adolfs tid anges att den moderna stat, som byggdes upp pa 1600-talet hade ett rationellt system med varnplikt eller skatt. Men den tolkningen forutsatter att den moderna staten forvaltats endast inom dess grans. Malet fdr uppsatsen ar att undersoka hur Sverige finansierade trettioariga kriget och forklara hur Sverige forvaltades inom och utom dess granser. Efter att Gustav II Adolf med den svenska armen landsteg i norra Tyskland sommaren 1630, okade antalet soldater i den svenska armen plotsligt. Sverige behovde pengar for att anstalla dessa i Tyskland, men under det svenska finanssystemet pa 1600-talet kunde Sverige inte ta in pengar fran hemlandet, eftersom skatt i princip var insamlad in natura. Darfor tankte Gustav II Adolf och andra statsledare att kriget pa kontinenten maste finansieras av pengar som inkasseras fran andra lander. Svenska militarledare forbjod plundring, men svenska armen samlade in kontribution fran omradena som den hade besatt i Tyskland. Detta var grunden till att svenska armen kunde beviljas krediter pa kontinenten. Sveriges kammarkollegium utsag nagra svenska och nederlandska kopman som agenter for svensk krigsfinansiering i nagra stader langs kusten av Nordsjon och Ostersjon, till exempel i Amsterdam, Hamburg, Stettin, Stralsund osv., och forordnade dem att skicka pengar till svenska armen i norra Tyskland. De frammande kopman som hade forbindelser med svenska agenter lanade ut pengar mot borgen for skatt eller resurser som Sverige skulle skaffa i framtiden. Svenska militarledare anvande krediten och kunde inkassera pengar paa kort tid pa detta satt. Sveriges stormakt var alltsa beroende av internationella manskliga och ekonomiska natverk for sin krigsfinansiering.

著者

村井 誠人

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN : journal of Nordic studies : 北欧研究 (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.21, pp.387-410, 2014

著者

新谷 俊裕 Shintani Toshihiro シンタニ トシヒロ

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN : journal of Nordic studies : 北欧研究 (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.22, pp.29-54, 2016

---

言語篇/論文

著者

清水 育男

出版者

大阪大学世界言語研究センター・デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.19, pp.51-72, 2010

著者

堀井 祐介

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.17, pp.301-320, 2006

---

Denne artikel handler om universitetsbestyrelser og deres medlemmer, som er valgt af og blandt studerende i Danmark. Studerende er selvfolgelig en of de vigtigste spillere og den storste interessegruppe pa et universitet. Denne tankegang kan man godt forsta i Danmark, fordi studerende kan deltage i bestyrelsen i Danmark. "Bestyrelsen er overste myndighed for universitet." siger univesitetsloven (Kapitel 3 § 10). Der star ogsa "mindst to medlemmer skal vaere repraesentanter for de studerende." i loven (Kapitel 3 § 12 stk. 4). Efter loven har alle 12 universiteter under UBST (Universitets- og Bygningsstyrelsen) godkendt den vedtaegt med studerendes valgbarhed. Disse repraesentanter skal betragtes som fuldgyldige medlemmer pa linie med de ovrige, der er valgt blandt henholdsvis det videnskabelige og det teknisk-administrative personale. Uheldigvis findes der kun fa eksempler pa bestyrelser med studerende i Japan. De fleste bestyrelser i Japan bestar kun af de medlemer valgt of det videnskabelige personale eller det tekniske-administrative personale. Der er store konkurrence i hojere uddannelse i verden nu for tiden. Naesten alle universiteter soger efter en made at rekruttere flere og flere dygtige studerende. Jo flere dygtige studerende, der gar pa et universitet, jo storre magt har det. I sadanne situationer vil det vaere en nogle til et bedre og staerkere universitet i fremtiden, at studerende deltager i bestyrelsen pa universitet. Som et forslag til japanske universiteter for at udvikle sig til bedre universiteter vises her den danske situation om bestyrelsen med studerende.

著者

新谷 俊裕

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.1, pp.1-40, 2006-02-28

著者

新谷 俊裕

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.1, pp.43-74, 2006-02-28

著者

新谷 俊裕

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.1, pp.77-94, 2006-02-28

著者

大辺 理恵 Obe Rie オオベ リエ

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN : journal of Nordic studies : 北欧研究 (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.22, pp.1-27, 2016

---

言語篇/論文

著者

大辺 理恵 新谷 俊裕 Paludan-Muller Martin

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN : journal of Nordic studies : 北欧研究 (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.21, pp.97-159, 2014

著者

新谷 俊裕 大辺 理恵 間瀬 英夫

出版者

大阪大学世界言語研究センター・デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

pp.1-232,巻頭1〜3, 2009

著者

田辺 欧 タナベ ウタ Tanabe Uta

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN-北欧研究- (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.22, pp.175-193, 2017-03-31

---

文学・文化篇/翻訳

著者

石黒 暢

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.16, pp.167-198, 2005-02-28

---

I 1980'erne og 90'erne skete der 〓ndringer i den danske 〓ldrepolitik, sa at bolig og pleje blev skilt ad. Der blev bygget mange 〓ldreboliger, og der forsφgte man med modellen: "ligesom i eget hjem" og "pa samme made som i hjemmeplejen". Tanken bygger pa den antagelse, at man dermed kan undga institutionsmiljφets vaerste unoder. "Men 〓ldreboliger, drevet som i hjemmeplejen, ligner desv〓rre de v〓rste institutionsmiljφer" (Hjorth-Hansen & Nielsen. 2003: 44-45). Der er kun ringe social kontakt mellem beboerne, og de er lige sa alene, som da de boede i deres private hjem. Personalet har kun et flygtigt kendskab til beboerne og arbejder mest om formiddagen, sa at der kun er fa personate om eftermiddagen, selv om der er behov. Kritikken fφrte til opbygningen af plejeboliger i 1990'erne, som er 〓ldreboliger, men som adskiller sig ved, at der i umiddelbar n〓rhed er tilknyttet et serviceareal til personale. Seneste forsφg pa afinstitutionalisering er leve- og bomiljφer. De er bebyggelser med plejeboliger, opdelt i mindre boenheder med 6-10 boliger, hvor der i saerlig grad er fokus pa at skabe rammerne, der giver forskellige sociale rum for hverdagslivet. I leve- og bomiljφer er der et fast tilknyttet personale, som i samarbejde med beboerne varetager hverdagens almindelige gφremal. Der ydes ud over personlig og praktisk hj〓lp i hverdagen ogsa hj〓lp til opretholdelse af et f〓llesskab og naboskab mellem beboerne (Jensen 2004: 17). Kontakten mellem beboerne og personale er ogsa centralt for hverdagslivet. Leve- og bomiljφer praktiserer nemlig samv〓r-omsorgsprincippet. Andersen (1999) papeger, at nutidens danske 〓ldrepolitik er pr〓get af service-managementprincippet, hvor der er fokus pa effektiviteten af "produktion" af serviceydelser. Siden midten af 1980'erne har service-managementprincippet stort set fortr〓ngt samv〓r-omsorgsprincippet i mange kommuner. Samv〓r-omsorgsprincippet bygger pa AEldrekommisisions tre vigtige principper for 〓ldrepolitikken: Kontinuitet, selvbestemmelse og brug af egne ressourcer. AEldrekommissionen lagde ogsa megen v〓gt pa, at 〓ldre skulle have mulighed for at bevare de sociale roller, der havde haft betydning for den enkelte livet igennem, og som havde knyttet vedkommende til sociale f〓llesskaber (Andersen 1999: 78), og dette er ogsa et vigtigt element i samv〓r-omsorgprincippet. Det kan angives, at centralt i samv〓r-omsorgsprincippet er, at det faste personate, som bar kendskab til den 〓ldres livsstil, φnske, behov, familie osv., yder individualiseret og fleksibel hjaelp med udgangspunkt i den 〓ldres synspunkt, og at der sikres kontinuitet i tilv〓relsen og normalt hverdagsliv, hvor 〓ldre kan bevare deres sociale roller, og at der l〓gges v〓gt pa samv〓r imellem beboerne og personate. Det skal ogsa bem〓rkes, at service-managementprincippet fokuserer for meget pa selve plejen. Behov i hverdagslivet bestar af grundbehov-mad, sφvn, toiletbesφg, hygiejne m.m.-og sociale behov-trivsel, sociale kontakter, integritet, kontinuitet m.m. (Kinoshita: 1995). Samv〓r-omsorgs-princippet koncentrerer sig ikke om 〓ldres grundbehov, men s〓tter fokus pa deres sociale behov, og det fφrer til 〓ldres oplevelse af kvalitet i tilv〓relsen. AEldre er "herre" i deres egne hjem. Der kr〓ves indsats for at aktivere dem, sa at de far mulighed for at leve et aktivt liv, selv om de bliver sv〓kkede. Leve-og bomiljφer efter samv〓r-omsorgsprincippet er et naturligt svar pa nogle af de problemer, der er inden for 〓ldrepolitikken. Det forventes, at disse ideer bliver videreudviklet fremover.

著者

石黒 暢

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.17, pp.207-226, 2006

---

Den danske aeldrepolitik har i de seneste ar gennemgaet en stor forandring med fokus pa beboernes privatliv og selvbestemmelse. I tanken om leve- og bomiljo er der lagt vaegt pa at skabe rammer, der giver forskellige sociale rum for hverdagslivet. Der ydes hjaelp til opretholdelse of et faellesskab og naboskab mellem beboerne, og kontakten mellem beboerne og personalet er ogsa central. Der er flere og flere plejeboliger, som har indfort leve- og bomiljotankegang, og plejeboligerne ved Hjortshoj lokalcenter i Arhus er et af eksemplerne. Formalet med denne artikel er at analysere Hjortshoj Lokalcenters omstillingsproces fra traditionelt plejehjem til moderne leve-og bomiljo og gore det klart, hvad "en ny kultur" i de nye plejeboliger drejer sig om. For det forste skal det konstateres, at omstillingsprocessen strakte sig over lang tid med store indsatser fra ledelsen, medarbejdeme, brugerne of lokalcentret og de parorende. Der blev lavet en organisationsplan og tidsplan, der blev nedsat udvalg og arbejdsgrupper, og projektet foregik pa en organisatorisk made med stor hensyntagen fra ledelsen. For det andet er det slaende, at ikke kun ledelsen blev inddraget i processen, men ogsa medarbejderne, brugerne og de parorende. Med hensyn til inddragelsen af medarbejdere stod det klart, at vaerdigruppearbejdet, hvor medarbejdere, brugere og parorende diskuterede for at udmonte det fastlagte, overordnede vaerdigrundlag, har skaerpet medarbejdernes opmaerksomhed over for de nye vaerdier og gjort dem fagligt forberedte til opgaverne i de nye rammer. Det er ogsa bemaerkelsesvaerdigt, at der var mulighed for brugere, som ikke var medlem of brugerradet eller vaerdigrupperne at komme med ideer og kommentarer til arbejdet, hvilket kan betegnes som et fleksibelt brugerdemokrati. For det tredje kan processen kendetegnes ved de fire elementer of den "workshop", som skal bruges i demokratisk planlaegning, og som er en made at opna nye ideer og losninger pa med samarbejde mellem flere parterne pa. Ifolge Kazuho Seko er der fire elementer: at sikre ligestilling blandt parterne, at skabe konsensus, at se bort fra social status og stilling, og at processen forlober i en munter atmosfaere. Med henblik pa "en ny kultur" i de nye plejeboliger er det klart, at den er baseret pa det vaerdigrundlag, som ledelsen vedtog i den tidligere fase, hvilket kan opsummeres som folgende: respekten for beboernes privatliv, faellesskabet med andre i hverdagen og storre grad af selvbestemmelse. Pa Hjortshoj synes man, at beboerne lever et aktivt liv, ikke et passivt liv, sely om de bliver svaekkede og far hjaelp til mange goremal. Jeg kan saledes konstatere, at "en ny kultur" i plejeboligeme ved Hjortshoj Lokalcenter er en made at omsaette "samvaer-omsorgsprincippet" til praksis pa, saledes som Bent Rold Andersen papeger, at nutidens aeldrepolitik skal fokusere pa.

著者

高橋 美恵子

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.16, pp.199-224, 2005-02-28

---

本稿の目的は,社会における平等なジェンダー論理は社会資源・個人資源の男女間での配分をより公平にし,女性のエンパワーメントを促進するという視点から,スウェーデンと日本のジェンダーをめぐる社会制度がいかに構築されてきたかを比較考察することにある.筆者はこれまでの研究においてジェンダーを人々の生活における志向や行動に影響する社会の下位構造であると捉え,女性が男性と同等の権力をもつことができるためのメカニズム(女性のエンパワーメント・メカニズム)を提唱してきた(Takahashi 2003).社会及び家庭における女性のエンパワーメントを実現するためには,ジェンダーに平等な論理によって制度化された社会資源,つまり政策・法律等は不可欠であると考える.そのような社会資源は,性別役割分業に基づき男性を稼ぎ手とするジェンダー論理(male breadwinner logics) (Lewis & Ostner1994)を弱め,個人単位で資源を配分する制度を構築し促進する.また男女に平等な制度は社会全体のジェンダー規範に影響を与え,女性個人のジェンダー意識を高めることにもなる.スウェーデンにおいては,1960年代の男女平等論争の流れを受け,男性を稼ぎ手とする論理が弱まり,70年代以降は個人を単位とした制度が構築されてきた.男女とも家庭と仕事を両立させるという理念に基づき,社会・個人資源は男女に平等に配分されるよう法制度・政策が整備されている.また今日においてもなお諸制度の改善を目指す議論が行われている.それに対して,日本における社会資源の配分法はいまだ男女でかなり偏ったものであるといわざるを得ない.日本の諸制度は性別役割分業観に基づき,世帯を単位として構築されており,既婚女性の多くは夫の被扶養者として社会保障制度に組み込まれている.近年出生率の低下が進み危機感が高まっていることも考慮に入れると,家族状況に関わらず,就労を希望する女性の意識と行動が拘束されることがない制度へと変換されるべき時が来ているのではなかろうか.そのためには社会保障制度の改革と公的保育の拡充が不可欠であろう.国連開発計画(UNDP)のジェンダー・エンパワーメント測定(GEM)最新報告によると,スウェーデンは世界2位で,日本は38位であった(UNDP 2004).同数値は社会における女性のエンパワーメントの所産ではあるが,別の視点からみると,女性にとっての社会資源の基盤ともみなすことができる.社会での重要な地位に占める女性の割合が増加することにより,女性の意識が高まり,より平等な政策が打ち立てられると考えられる.従来のジェンダー規範に拘束されることなく,男女とも家庭と仕事の双方の領域に参加することができる社会を目指し,取り組みを続けてきたスウェーデンから学ぶべき点は多い.

著者

古谷 大輔

出版者

大阪大学言語文化研究科言語社会専攻デンマーク語・スウェーデン語研究室

雑誌

IDUN : journal of Nordic studies : 北欧研究 (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

no.21, pp.369-386, 2014

著者

牧野 正憲

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.17, pp.227-240, 2006

---

Margrethe's instructions were written in the beginning of 15^<th> century when King Eric, her son-in-low, began an inspection tour to Norway. However, it is difficult to determine exact date because the original text was so ragged and damaged by moisture that a part of the date was missing. These instructions consist of 54 sets of statements which instruct King Eric on his behavior as a ruler in different situations and range over various topics from the art of politics and statesmanship to a ruler's personal conduct. The statements are not arranged systematically and also include impulsive and personal expressions so it is apparent that Margrethe had no intention for anyone else except Eric to read these informal instructions. Therefore, these historical documents are Margrethe's personal and secret counsel to King Eric and reflect her most secret political machinations. Without doubt, they give an interesting and unique insight into understanding the woman and her reign. She advised Eric on how to achieve absolute power through the monarchy. Her instructions give us worthy information about how this experienced woman as a ruler governed her kingdom. The news chroniclers of the period such as Holsteiner and other Swedish commentators often characterized Margrethe as "cunning". Surely this word seems to be true of her because she instructed Eric to delay as long as possible the publishing of important notices which give advantage to someone. She also advised him not to give anyone official parchment documents with his royal seal. But she was prodigious in her ability to win the hearts and minds of the people and the aristocracy in three kingdoms in Scandinavia had to concede her much moral and political authority. She saw into the personality and the character of King Eric and gave him invaluable advice. Nevertheless, the war against Holsteiner and the Hanseatic League soon after Margrethe's death, as well as the Swedish rebellion against Eric and finally the conflicts with Danish aristocracy on the successor to throne brought about, in the end, Eric's dethronement. By reading Margrethe's instructions, on the one hand, we gain important insights on the inner workings of her reign and, on the other hand, these instructions are one of the most important historical sources on King Eric.

著者

古谷 大輔

出版者

大阪外国語大学

雑誌

IDUN (ISSN:02879042)

巻号頁・発行日

vol.16, pp.225-244, 2005-02-28

---

Efter det stora nordiska kriget borjade en period som i Sverige kallas for Frihetstiden och en ny konstitution antogs med riksdagen som beslutande organ istallet for kungen. Nar riksdagen, i vilken alia standerna deltog, oppnade eller avslutade sina moten brukade biskoparna (eller arkebiskopen) halla en predikan. De redogjorde for de politiska och sociala problem vilka Sverige var stallt infor och visade den ideologiska bild av Sverige som alla svenskar skulle dela som undersatar. Malet for uppsatsen ar att undersoka de predikningar som holls i olika riksdagar under Frihetstiden och att forklara hur manniskors medvetenhet om sin identifikation i det tidiga moderna Sverige grundlades-en medvetenhet som var annorlunda an en modern nation. Identifikationen som den svenska statsledningen hade tvingat sina invanare till var beroende av begreppet "fadernesland", vilket prasterna som tillhorde den lutherska kyrkan visade i sina predikningar. Begreppet var grundat pa en tolkning i Bibeln att Sverige hade varit lika med Israel i Gamla testamentet. Predikanterna i riksdagen brukade tala om de religiosa plikter som alia invanare som bekande sig till den lutherska kyrkan skulle fullgora. Manniskor som inte delade ursprung eller sprak utan bara trosbekannelse tillhorde en grupp som predikanterna kallade for "Swea barn". Nar vi tanker pa hur det tidiga moderna Sverige, som var en konglomerat-formation bade politiskt och kulturellt, varit integrerat som "Ostersjovaldet", blir medvetenheten om "karleken till faderneslandet" en nyckel for att forsta en sadan integration. Den har medvetenheten uppkom inte ur patriotism. Den var grundad pa den religiosa plikt som den lutherska kyrkan hade insisterat pa i riksdagen. En av plikterna var att man skulle vara lojal mot fosterlandet och mot den kristna kyrkan genom att alska faderneslandet. Denna lojalitet blev inte bara en plikt for de goda kristna utan ocksa villkoret for manniskorna under senare halften av 1700-talet. Detta begrepp spred sig bland de svenska invanarna genom medvetenheten att tillhora en social och religios gemenskap baserad pa kristna karleken till medmanniskorna.